نرم افزار چیست؟ انواع نرم افزار و مفاهیم

در این وبلاگ توضیح خواهیم داد که نرم افزار چیست، انواع و دسته بندی های آن، چگونه نرم افزار برای آینده پیشرفت می کند، چگونه کار می کند و چگونه توسعه می یابد. بنابراین، بیایید شروع کنیم!

نرم افزار چیست؟

نرم‌افزار مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها، برنامه‌ها یا داده‌هایی است که رایانه برای انجام وظایف خاص از آنها استفاده می‌کند. بر خلاف [سخت افزار] 1 که به اجزای فیزیکی کامپیوتر اشاره دارد، نرم افزار ناملموس است و به صورت کد یا اطلاعات دیجیتال وجود دارد. نرم افزار به سخت افزار می گوید که چه کاری و چگونه انجام دهد.

انواع مختلف نرم افزار چیست؟

• نرم افزار سیستم: این شامل سیستم های عامل (مانند ویندوز، macOS، لینوکس) و برنامه های کاربردی است که سخت افزار کامپیوتر را مدیریت و نگهداری می کنند و بستری را برای نرم افزارهای دیگر فراهم می کنند.

• نرم افزار کاربردی: اینها برنامه هایی هستند که برای کاربران نهایی طراحی شده اند تا وظایف خاصی را انجام دهند، مانند پردازنده های کلمه (مانند Microsoft Word)، مرورگرهای وب (مانند کروم)، یا بازی ها.

• نرم افزار برنامه نویسی: ابزارهایی که توسعه دهندگان برای نوشتن، آزمایش و اشکال زدایی برنامه هایی مانند کامپایلر، ویرایشگرهای متن و IDEs استفاده می کنند (به عنوان مثال، Eclipse).

• Middleware: نرم افزاری که به عنوان پلی بین برنامه ها یا سیستم های مختلف عمل می کند و آنها را قادر به برقراری ارتباط می کند.

نرم افزار چگونه کار می کند؟

نرم افزار شامل کدهایی است که به زبان های برنامه نویسی مانند Python، Java یا C++ نوشته شده است. این کد به زبان ماشین تبدیل می شود که کامپیوتر می تواند آن را بفهمد. سپس پردازنده کد را برای انجام وظایف اجرا می کند. کاربران از طریق رابط‌هایی مانند رابط کاربری گرافیکی (GUI) یا ورودی‌های خط فرمان با نرم‌افزار تعامل دارند.

برخی از نمونه های نرم افزار عبارتند از

• سیستم عامل: ویندوز 10، لینوکس.
• برنامه ها: Microsoft Excel، Adobe Photoshop.
• بازی: Fortnite، Minecraft.

اجزای نرم افزار چیست؟

نرم افزار را می توان به اجزای کوچکتری تقسیم کرد که با هم کار می کنند:

1. **جلو **:

• Frondend چیزی است که کاربر با آن تعامل دارد مانند منوها، دکمه‌ها یا تصاویر بصری در یک برنامه.
• مثال‌ها: طرح‌بندی یک وب‌سایت یا رابط برنامه تلفن همراه.

2. پشت زمینه:

• منطق “پشت صحنه” و مدیریت داده ها که باعث می شود نرم افزار کار کند.
• مثال‌ها: [سرور13 که داده‌های یک برنامه خرید آنلاین را مدیریت می‌کند یا اطلاعات ورود کاربر را ذخیره می‌کند.

3. پایگاه داده:

• نرم افزار اغلب از [پایگاه های داده 12 برای ذخیره، مدیریت و بازیابی داده ها استفاده می کند.
• مثال: یک برنامه رسانه اجتماعی که پست ها، نمایه های کاربر و نظرات را در یک پایگاه داده ذخیره می کند.

4. API ها (واسط های برنامه نویسی کاربردی):

• APIs به قطعات مختلف نرم افزار اجازه می دهد تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
• مثال: برنامه ای که داده های آب و هوا را نشان می دهد، آن را از یک API سرویس آب و هوا بیرون می کشد.

دسته های نرم افزار چیست؟

روش های مختلفی برای دسته بندی نرم افزارها وجود دارد. در اینجا، ما آن را بر اساس مدل مجوز و توزیع آن دسته بندی می کنیم.

• نرم افزار اختصاصی:

• [نرم افزار اختصاصی] 15 توسط شرکت ها ایجاد می شود و برای سود فروخته می شود.

• مثال: مایکروسافت آفیس.

• نرم افزار متن باز:

• [نرم افزار منبع باز] 16 برای استفاده و اصلاح، با کد منبع در دسترس عموم آزاد است.

• مثال: لینوکس، VLC Media Player.

• نرم افزار رایگان:

• نرم افزار رایگان برای استفاده کاملاً رایگان است اما اغلب بدون دسترسی به کد منبع.

• مثال: Adobe Acrobat Reader.

• شیرافزار:

• Shareware Software در ابتدا به صورت رایگان توزیع می شود، اما ممکن است برای ادامه استفاده یا عملکرد کامل نیاز به پرداخت داشته باشد.

• مثال: WinRAR.

نرم افزار چگونه ساخته می شود؟

نرم افزار از طریق فرآیندی به نام چرخه عمر توسعه نرم افزار (SDLC) توسعه می یابد که شامل مراحل زیر است:

1. برنامه ریزی: اهداف، منابع و الزامات را شناسایی کنید.
2. طراحی: معماری و تجربه کاربر (UX) را برنامه ریزی کنید.
3. توسعه: کد واقعی را با استفاده از زبان های برنامه نویسی بنویسید.
4. **تست **: اشکال زدایی و تست نرم افزار برای مشکلات.
5. استقرار: نرم افزار را در اختیار کاربران قرار دهید.
6. نگهداری: به روز رسانی، رفع اشکالات و افزودن ویژگی های جدید در طول زمان.

مزایای نرم افزار چیست؟

نرم افزار مزایای مختلفی دارد که برخی از آنها به شرح زیر است:

• **اتوماسیون **: تلاش دستی را با خودکار کردن وظایف کاهش می دهد.
• کارایی: فرآیندها مانند حسابداری یا ارتباطات را سرعت می بخشد.
• سفارشی سازی: می تواند برای صنایع خاصی مانند نرم افزارهای پزشکی طراحی شود.
• مقیاس‌پذیری: به راحتی ارتقا داده می‌شود تا با رشد کسب‌وکار، کاربران یا داده‌های بیشتری را مدیریت کند.

آینده نرم افزار چیست؟

آینده نرم افزار با فناوری های نوظهور و نیازهای کاربر در حال توسعه شکل می گیرد. برخی از این فناوری های نوظهور عبارتند از:

• هوش مصنوعی (AI):

• با هوش مصنوعی (AI)، نرم افزار هوشمندتر می شود و از داده ها برای پیش بینی و تصمیم گیری یاد می گیرد.

• مثال: ChatGPT.

• رایانش ابری:

• با Cloud Computing، نرم افزار به طور فزاینده ای بر روی ابر اجرا می شود و امکان دسترسی از هر نقطه را فراهم می کند.

• مثال: Google Drive، Microsoft Azure.

• IoT (اینترنت اشیا):

• با IoT (Internet of Things)، نرم افزار دستگاه های فیزیکی مانند سیستم های خانه هوشمند یا فناوری های پوشیدنی را به هم متصل می کند.

• مثال: ترموستات هایی که از طریق برنامه های تلفن همراه کنترل می شوند.

• پلتفرم های کم کد/بدون کد:

• Low-Code یا No-Code Platforms توسعه نرم افزار را برای غیر برنامه نویسان قابل دسترسی می کند.

• مثال: ابزارهایی مانند Bubble یا Microsoft PowerApps.

نرم افزار چگونه طبقه بندی می شود؟

نرم افزارها را می توان در این دسته بندی ها طبقه بندی کرد.

نرم افزار سیستم: نرم افزار سیستم سخت افزار را مدیریت و راه اندازی می کند و پایه ای برای نرم افزار کاربردی فراهم می کند. به عنوان مثال

• سیستم عامل: ویندوز، macOS، لینوکس، اندروید.
• ابزارهای کاربردی: برنامه های آنتی ویروس، ابزارهای مدیریت دیسک.
• درایورها: نرم افزاری که به سخت افزارهایی مانند چاپگر یا صفحه کلید اجازه می دهد تا با سیستم ارتباط برقرار کند.

نرم افزار کاربردی: نرم افزار کاربردی برای کاربران نهایی برای انجام وظایف خاص طراحی شده است.

• ابزارهای بهره وری: مایکروسافت ورد، اکسل.
• سرگرمی: Spotify، Netflix.
• بازی: FIFA، Call of Duty.
• برنامه های دسکتاپ: بر روی رایانه های شخصی (به عنوان مثال، فتوشاپ) نصب شده است.
• برنامه های کاربردی وب: در مرورگرها (به عنوان مثال، Google Docs) اجرا می شود.
• برنامه های موبایل: ساخته شده برای گوشی های هوشمند (به عنوان مثال، TikTok).

ابزارهای توسعه: [ابزارهای توسعه35 به توسعه دهندگان کمک می کند تا نرم افزار ایجاد کنند.

• ویرایشگرهای متن: VS Code، Sublime Text.
• IDE ها (محیط های توسعه یکپارچه): Eclipse، IntelliJ IDEA.
• سیستم های کنترل نسخه: Git، GitHub.

Middleware: Middleware به عنوان پلی بین سیستم ها یا برنامه های مختلف عمل می کند و آنها را قادر می سازد با هم کار کنند.

• دروازه های API: تسهیل ارتباط بین خدمات باطن.
• Database Middleware: دسترسی به داده ها را مدیریت می کند.

برخی از مفاهیم در نرم افزار مدرن چیست؟

مفاهیم مختلفی در رابطه با نرم افزارهای مدرن وجود دارد. برجسته ها عبارتند از:

مجازی سازی

• در Virtualization، نرم افزار نسخه های مجازی سخت افزار یا سیستم عامل را ایجاد می کند.
• مثال: ماشین های مجازی مانند VMware، Docker.

SaaS (نرم افزار به عنوان سرویس)

• با SaaS، نرم افزار از طریق اینترنت، اغلب بر اساس اشتراک، تحویل داده می شود.
• مثال: Gmail، Dropbox، Slack.

نرم افزار متن باز

• در [نرم افزار منبع باز] 16، کد برای استفاده، تغییر و توزیع برای همه در دسترس عموم است. نرم افزار منبع باز شفافیت را تقویت می کند و توسط توسعه جامعه هدایت می شود.
• مثال: لینوکس، آپاچی.

برخی از روندهای نوظهور در نرم افزار چیست؟

روندهای نوظهور در نرم افزار شامل ادغام فناوری های پیشرفته مانند موارد زیر است:

هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML)

• با هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشینی (ML)، نرم افزار در طول زمان قادر به یادگیری و بهبود است.
• مثال: چت ربات ها، موتورهای توصیه (Netflix، Amazon).

تکنولوژی بلاک چین

• با [تکنولوژی بلاک چین] 40، از نرم افزارهای غیرمتمرکز برای تراکنش های امن استفاده می شود.
• ** برنامه های کاربردی **: ارزهای دیجیتال، ردیابی زنجیره تامین.

AR/VR (واقعیت افزوده و مجازی)

• AR (واقعیت افزوده) و VR (واقعیت مجازی) فناوری‌های همهجانبه‌ای هستند که دنیای دیجیتال و فیزیکی را به روش‌های مختلف ترکیب می‌کنند و تجربیات کاربر را افزایش می‌دهند.
• برنامه ها: بازی (Oculus)، شبیه سازی آموزش.

نرم افزار امنیت سایبری

• نرم افزار امنیت سایبری از سیستم ها در برابر تهدیداتی مانند بدافزار یا هک محافظت می کند.
• مثال: فایروال ها، برنامه های ضد ویروس.

حقایق جالب درباره نرم افزار

در اینجا چند واقعیت جالب در مورد نرم افزار وجود دارد که ممکن است دوست داشته باشید بدانید.

• نرم افزار اول: اصطلاح “نرم افزار” توسط جان توکی در سال 1958 ابداع شد.
• سیستم عامل پرکاربرد: ویندوز سهم قابل توجهی از بازار رایانه های شخصی را در اختیار دارد، در حالی که اندروید در موبایل پیشتاز است.
• خطوط کد: موتور جستجوی گوگل از بیش از 2 میلیارد خط کد تشکیل شده است!

نتیجه گیری

در این مقاله توضیح دادیم که نرم افزار چیست، انواع مختلف نرم افزار، گرایش ها و فناوری های نوظهور در نرم افزار، نحوه کار نرم افزار، نحوه توسعه آن و برخی از حقایق جالب در مورد آن. امیدواریم پس از مطالعه این مقاله دانش خوبی کسب کرده باشید و به اکثر سوالات شما در رابطه با نرم افزار پاسخ داده شده باشد. اگر سؤالات بی پاسخی دارید، در [تالار گفتمان ما44 بپرسید. در ارتباط باشید و روز خوبی داشته باشید!