اکسل چیست؟ اطلاعات کلیدی که باید بدانید

Last Updated: 10 Mar, 2025

اکسل چیست؟

اکسل یک برنامه ویرایش صفحه‌گسترده است که توسط مایکروسافت توسعه یافته و به کاربران امکان می‌دهد داده‌ها را در قالب جدول، که شامل سطرها و ستون‌ها است، وارد، سازماندهی و مدیریت کنند. کاربران می‌توانند از توابع و فرمول‌ها برای انجام محاسبات استفاده کنند، نمودارها و گراف‌ها برای تجسم داده‌ها ایجاد کنند و جداول محوری برای خلاصه‌سازی داده‌ها بسازند.

اکسل یکی از اجزای کلیدی مجموعه مایکروسافت آفیس است و برای پلتفرم‌های مختلف از جمله ویندوز، macOS، اندروید و iOS در دسترس است. این برنامه دارای ابزارهای گرافیکی، جداول محوری و یک زبان برنامه‌نویسی داخلی به نام ویژوال بیسیک برای برنامه‌ها (VBA) است.

در اینجا یک تصویر از نرم‌افزار مایکروسافت اکسل ارائه شده است.

اکسل برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

اکسل برای ذخیره‌سازی، تجزیه و تحلیل و گزارش‌گیری از حجم زیادی از داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین کاربردهای اکسل شامل موارد زیر است:

• ورود داده‌ها
• سازماندهی داده‌ها
• تجسم داده‌ها
• حسابداری
• مدیریت مالی
• طراحی گرافیک و نمودار
• مدیریت زمان
• مدیریت وظایف
• برنامه‌نویسی
• استخراج داده‌ها

انواع داده‌ها در اکسل

در اینجا لیستی از انواع داده‌هایی که می‌توانید در مایکروسافت اکسل پیدا کنید ارائه شده است:

• داده‌های عددی

  • نمونه‌هایی از داده‌های عددی شامل:
    • اعداد صحیح
    • اعداد اعشاری
    • تاریخ‌ها
    • زمان‌ها
    • شماره‌های تلفن
    • درصدها

• داده‌های متنی

• داده‌های منطقی

  • مقادیر داده‌های منطقی شامل:
    • True
    • False
  • این داده‌ها با استفاده از توابع منطقی زیر پردازش می‌شوند:
    • IF
    • AND
    • OR
    • NOT

اجزا و اصطلاحات اکسل

اکسل شامل اجزا و اصطلاحات مختلفی است که درک آن‌ها مهارت شما را در استفاده از این نرم‌افزار افزایش می‌دهد:

• Workbook (دفتر کار): یک فایل شامل یک یا چند Worksheet (برگه کاری) که در آن داده‌ها ذخیره و مدیریت می‌شوند.
• Worksheet (برگه کاری): یک صفحه‌گسترده درون یک دفتر کار که داده‌ها در آن در قالب سطرها و ستون‌ها سازماندهی می‌شوند.
• Cell (سلول): محل تقاطع یک سطر و یک ستون که برای ورود، نمایش و پردازش داده‌ها استفاده می‌شود.
• Active Cell (سلول فعال): سلولی که در حال حاضر انتخاب شده است و امکان ورود داده را دارد، که با یک حاشیه برجسته مشخص می‌شود.
• Range (بازه): گروهی از سلول‌های مجاور که برای محاسبات و فرمول‌ها انتخاب می‌شوند.
• Formula Bar (نوار فرمول): نواری در بالای شبکه صفحه‌گسترده که کاربران می‌توانند در آن فرمول‌ها و داده‌ها را وارد یا ویرایش کنند.
• Address Bar (نوار آدرس): بخشی که مرجع سلول فعال را نمایش می‌دهد.
• Worksheet Tab (زبانه برگه کاری): زبانه‌هایی در پایین پنجره اکسل که هر کدام نشان‌دهنده یک برگه کاری در دفتر کار هستند.
• Filter (فیلتر): ابزاری برای نمایش فقط داده‌های خاص بر اساس معیارهای مشخص‌شده توسط کاربر.
• AutoFill (تکمیل خودکار): ابزاری که به‌صورت خودکار داده‌ها یا فرمول‌ها را به سلول‌های مجاور گسترش می‌دهد.
• AutoSum (جمع خودکار): تابعی که به سرعت یک محدوده عددی را در یک سطر یا ستون جمع می‌کند.
• Formula (فرمول): یک عبارت که محاسبات را انجام داده یا داده‌ها را پردازش می‌کند و معمولاً با علامت = شروع می‌شود.
• Function (تابع): یک فرمول از پیش تعریف‌شده که عملیات خاصی را انجام می‌دهد، مانند SUM، AVERAGE، یا IF.
• Cell Reference (مرجع سلول): شناسه منحصربه‌فرد یک سلول، معمولاً با حرف ستون و شماره سطر مشخص می‌شود (مانند A1، B2).
• Workbook Views (نمایش‌های دفتر کار): حالت‌های مختلف نمایش و ویرایش دفتر کار، شامل Normal، Page Layout و Page Break Preview.
• Charts and Graphs (نمودارها و گراف‌ها): نمایش‌های بصری از داده‌ها که برای تحلیل و ارائه روندهای داده استفاده می‌شوند.
• Conditional Formatting (قالب‌بندی شرطی): تنظیماتی که به سلول‌ها بر اساس شرایط خاصی اعمال می‌شود تا روندها، الگوها یا داده‌های خارج از محدوده بهتر شناسایی شوند.
• Data Validation (اعتبارسنجی داده‌ها): قوانینی که به سلول‌ها اعمال می‌شود تا نوع و دامنه داده‌هایی که می‌توان در آن‌ها وارد کرد، کنترل شود.
• PivotTables (جداول محوری): جداولی تعاملی که برای خلاصه‌سازی، تحلیل و ارائه داده‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• Source Data (داده‌های منبع): داده‌های اصلی که برای ایجاد نمودارها، جداول محوری یا ابزارهای تحلیلی دیگر در اکسل استفاده می‌شوند.
• Named Ranges (بازه‌های نام‌گذاری‌شده): نام‌های سفارشی که به محدوده‌های خاصی از سلول‌ها اختصاص داده می‌شوند تا استفاده از آن‌ها در فرمول‌ها آسان‌تر شود.
• Macros (ماکروها): توالی‌های خودکار از دستورات و اقدامات که با استفاده از Visual Basic for Applications (VBA) برنامه‌نویسی می‌شوند تا وظایف تکراری را به‌طور کارآمد انجام دهند.

PPP-

توابع پیشرفته اکسل چیست؟

توابع پیشرفته قابلیت‌های پیشرفته‌ای را برای تجزیه‌وتحلیل، مدیریت و تجسم داده‌ها در اکسل در اختیار کاربران قرار می‌دهند. این توابع شامل موارد زیر می‌شوند:

• VLOOKUP و HLOOKUP: برای جستجوی عمودی و افقی به کار می‌روند تا مقدار مورد نظر را در یک جدول جستجو کرده و مقدار متناظر از یک ستون یا ردیف مشخص را برگردانند.
• INDEX و MATCH: قابلیت جستجوی انعطاف‌پذیرتری نسبت به VLOOKUP و HLOOKUP ارائه می‌دهند و به کاربران امکان می‌دهند مقدار مورد نظر را در یک جدول جستجو کرده و مقدار متناظر از محل تلاقی یک ردیف و ستون خاص را بازیابی کنند.
• SUMIF و SUMIFS: مجموع مقادیر یک محدوده را که شرایط خاصی را برآورده می‌کنند محاسبه می‌کند (SUMIF برای یک شرط، SUMIFS برای چندین شرط).
• COUNTIF و COUNTIFS: تعداد سلول‌هایی که معیار خاصی را برآورده می‌کنند را می‌شمارد (COUNTIF برای یک معیار، COUNTIFS برای چندین معیار).
• IFERROR: برای مدیریت خطاها در فرمول‌ها و جایگزینی آن‌ها با مقادیر یا عبارات سفارشی استفاده می‌شود.
• فرمول‌های آرایه‌ای (ARRAY FORMULAS): انجام محاسبات روی مجموعه‌ای از داده‌ها را ممکن می‌سازد و عملیات‌های ریاضی پیچیده را تسهیل می‌کند.
• PivotTable: برای تجزیه‌وتحلیل و خلاصه‌سازی مجموعه‌های داده‌ای بزرگ از طریق سازمان‌دهی و تجمیع پویا بر اساس معیارهای تعیین‌شده توسط کاربر استفاده می‌شود.
• PivotChart: نمایش گرافیکی داده‌های PivotTable را برای تجزیه‌وتحلیل روندها، الگوها و روابط فراهم می‌کند.
• OFFSET: یک مرجع به یک محدوده برمی‌گرداند که نسبت به یک سلول شروع، به تعداد مشخصی ردیف و ستون جابه‌جا شده است.
• INDIRECT: یک مرجع مشخص‌شده توسط یک رشته متنی را برمی‌گرداند و به کاربران امکان می‌دهد مراجع پویای سلول‌ها یا محدوده‌ها را ایجاد کنند.
• TEXTJOIN: چندین رشته متنی را با یک جداکننده مشخص ترکیب می‌کند، درحالی‌که سلول‌های خالی را نادیده می‌گیرد.
• CONCATENATE: چندین رشته متنی را در یک رشته ترکیب می‌کند، با گزینه‌ای برای تعیین یک جداکننده.
• TRANSPOSE: جهت‌گیری یک محدوده از سلول‌ها را از ردیف‌ها به ستون‌ها یا بالعکس تغییر می‌دهد.
• CHOOSE: مقداری را از یک لیست بر اساس یک شماره شاخص مشخص برمی‌گرداند.
• توابع تاریخ و زمان (DATE و TIME): انجام عملیات مختلف روی تاریخ‌ها و زمان‌ها، مانند اضافه/کم کردن روزها، ماه‌ها یا سال‌ها، استخراج اجزا (مثلاً سال، ماه، روز) و محاسبه اختلاف بین دو تاریخ یا زمان.
• توابع متنی (TEXT functions): دست‌کاری و قالب‌بندی رشته‌های متنی، شامل توابعی مانند LEFT، RIGHT، MID، CONCAT، TEXT و SUBSTITUTE.

جایگزین‌های اکسل چیست؟

در اینجا لیستی از رقبای اکسل و جایگزین‌های آن آورده شده است:

• Google Sheets: یک برنامه تحت وب مبتنی بر فضای ابری است که مانند اکسل به شما امکان ایجاد و ویرایش صفحات گسترده را مستقیماً در مرورگر وب و همکاری با دیگران می‌دهد.
• Numbers: یک برنامه صفحه‌گسترده توسعه‌یافته توسط شرکت Apple Inc. است که به کاربران کمک می‌کند صفحات گسترده‌ای مرتب و حرفه‌ای ایجاد کنند. بااین‌حال، در ویندوز یا اندروید در دسترس نیست.
• Apache OpenOffice Calc: یک برنامه صفحه‌گسترده است که در مجموعه Apache OpenOffice گنجانده‌شده است و ابزارهایی برای ایجاد، ویرایش و تجزیه‌وتحلیل صفحات گسترده مشابه مایکروسافت اکسل یا Google Sheets فراهم می‌کند.

فرمت‌های فایل پشتیبانی‌شده توسط اکسل

فرمت‌های فایل پشتیبانی‌شده در اکسل شامل موارد زیر هستند، اما این لیست محدود به این موارد نیست:

نتیجه‌گیری

در این مقاله، ویژگی‌ها و موضوعات مهم مرتبط با اکسل را به‌طور گسترده بررسی کردیم. ما توضیح دادیم که اکسل چیست و عملکرد آن چگونه است، همچنین به اجزا، اصطلاحات، انواع داده‌ها و کاربرد آن در زمینه‌های مختلف پرداختیم. مجموعه‌ای از ابزارها و توابع پیشرفته را معرفی کردیم. درنهایت، اطلاعاتی درباره فرمت‌های مهم فایل که اکسل می‌تواند داده‌های شما را در آن‌ها ذخیره کند، ارائه دادیم. امیدواریم این اطلاعات برای شما مفید باشد.

پرسش‌های متداول درباره اکسل

پرسش‌های متداول عمومی اکسل

1. مایکروسافت اکسل چیست؟
   مایکروسافت اکسل یک برنامه صفحه‌گسترده است که توسط مایکروسافت توسعه یافته و برای تحلیل داده‌ها، انجام محاسبات و مصورسازی اطلاعات استفاده می‌شود.

2. ویژگی‌های اصلی اکسل چیست؟
   اکسل شامل ویژگی‌هایی مانند فرمول‌ها، توابع، جداول محوری (Pivot Table)، نمودارها، اعتبارسنجی داده‌ها و اتوماسیون از طریق ماکروها است.

3. دفتر کار (Workbook) در اکسل چیست؟
   یک دفتر کار اکسل، یک فایل است که شامل چندین صفحه‌گسترده (Worksheet) برای سازماندهی و تحلیل داده‌ها می‌باشد.

4. صفحه‌گسترده (Worksheet) در اکسل چیست؟
   یک صفحه‌گسترده در اکسل یک برگه درون یک دفتر کار است که شامل ردیف‌ها و ستون‌هایی برای ورود داده‌ها می‌باشد.

5. تفاوت بین یک دفتر کار (Workbook) و یک صفحه‌گسترده (Worksheet) چیست؟
   یک دفتر کار (Workbook) کل فایل اکسل است، در حالی که یک صفحه‌گسترده (Worksheet) یک برگه از دفتر کار است که داده‌ها را در خود نگه می‌دارد.

6. اکسل از چه فرمت‌هایی پشتیبانی می‌کند؟
   اکسل از فرمت‌های مختلفی مانند .xlsx، .xls، .csv، .xlsm (حاوی ماکرو) و .xlsb (کارنامه باینری) پشتیبانی می‌کند.

7. صفحه‌گسترده چیست؟
   صفحه‌گسترده یک جدول دیجیتالی است که از ردیف‌ها و ستون‌ها برای سازماندهی و تحلیل داده‌ها تشکیل شده است.

8. جدول محوری (Pivot Table) در اکسل چیست؟
   جدول محوری یک ابزار در اکسل است که برای خلاصه‌سازی، تحلیل و سازماندهی مجدد داده‌ها به‌صورت پویا استفاده می‌شود.

9. ماکرو در اکسل چیست؟
   ماکرو یک دنباله ثبت‌شده از اقدامات در اکسل است که وظایف تکراری را به‌طور خودکار انجام می‌دهد.

10. چگونه در اکسل تفریق انجام دهیم؟
    شما می‌توانید از عملگر - برای تفریق استفاده کنید، به عنوان مثال: =A1 - B1.

پرسش‌های متداول درباره فرمول‌ها و توابع در اکسل

11. فرمول در اکسل چیست؟
    فرمول یک عبارت است که محاسبات را در یک سلول انجام می‌دهد، مانند: =SUM(A1:A5).

12. تابع در اکسل چیست؟
    تابع یک فرمول از پیش تعریف‌شده است که محاسبات را ساده‌تر می‌کند، مانند SUM، AVERAGE یا VLOOKUP.

13. علامت $ در یک فرمول اکسل چه معنایی دارد؟
    علامت $ در اکسل برای ایجاد مراجع مطلق استفاده می‌شود تا هنگام کپی‌کردن فرمول، مرجع سلول ثابت بماند.

14. تابع MID در اکسل چه کاری انجام می‌دهد؟
    تابع MID تعداد مشخصی از کاراکترها را از یک رشته متنی، از موقعیت مشخص‌شده استخراج می‌کند.

15. تابع TEXTJOIN در اکسل چیست؟
    TEXTJOIN تابعی است که متن چندین سلول را با یک جداکننده مشخص ترکیب می‌کند.

16. تابع VLOOKUP در اکسل چیست؟
    VLOOKUP تابعی است که مقدار موردنظر را در اولین ستون یک محدوده جستجو کرده و مقدار متناظر از یک ستون دیگر را برمی‌گرداند.

17. تابع HLOOKUP در اکسل چیست؟
    HLOOKUP مانند VLOOKUP عمل می‌کند، اما مقادیر را به‌جای جستجوی عمودی، به‌صورت افقی در یک ردیف جستجو می‌کند.

18. تابع IF در اکسل چیست؟
    تابع IF یک شرط را بررسی کرده و اگر درست باشد یک مقدار و اگر غلط باشد مقدار دیگری را برمی‌گرداند، مانند: =IF(A1>10, "زیاد", "کم").

19. تابع COUNTIF در اکسل چیست؟
    COUNTIF تعداد سلول‌هایی که دارای یک شرط خاص هستند را شمارش می‌کند، مانند: =COUNTIF(A1:A10, ">50").

20. تابع SUMIF در اکسل چیست؟
    SUMIF مقادیری که دارای یک شرط مشخص هستند را جمع می‌کند، مانند: =SUMIF(A1:A10, ">50", B1:B10).

پرسش‌های متداول درباره داده‌ها و قالب‌بندی در اکسل

21. سلول در اکسل چیست؟
    سلول یک جعبه منفرد در یک صفحه‌گسترده است که داده‌ها در آن وارد می‌شوند و با مرجع ردیف و ستون خود شناسایی می‌شود (مثلاً A1، B2).

22. سلول فعال در اکسل چیست؟
    سلول فعال سلولی است که در حال حاضر انتخاب شده و برای ورود یا ویرایش داده استفاده می‌شود.

23. جدول در اکسل چیست؟
    جدول یک محدوده ساختارمند از داده‌ها با سرصفحه‌های مشخص است که مرتب‌سازی و فیلتر کردن را آسان‌تر می‌کند.

24. قالب‌بندی شرطی (Conditional Formatting) در اکسل چیست؟
    قالب‌بندی شرطی به شما امکان می‌دهد سلول‌ها را بر اساس شرایط خاص به‌طور خودکار قالب‌بندی کنید.

25. محدوده نام‌گذاری‌شده (Named Range) در اکسل چیست؟
    محدوده نام‌گذاری‌شده گروهی از سلول‌ها با یک نام مشخص است که فرمول‌ها را خواناتر می‌کند.

26. قانون اعتبارسنجی داده‌ها (Data Validation) در اکسل چیست؟
    اعتبارسنجی داده‌ها، نوع داده وارد شده در یک سلول را محدود می‌کند، مانند الزام ورود داده‌ها از یک لیست مشخص.

27. چگونه در اکسل قالب‌بندی عددی انجام دهم؟
    از گزینه “Number Format” برای اعمال قالب‌هایی مانند ارز، درصد یا نمایش علمی استفاده کنید.

28. چگونه متن را در اکسل به چندین ستون تقسیم کنم؟
    از ویژگی “Text to Columns” در تب “Data” برای تقسیم متن بر اساس جداکننده‌ها استفاده کنید.

29. چگونه داده‌های تکراری را در اکسل حذف کنم؟
    داده‌ها را انتخاب کرده، به “Data” > “Remove Duplicates” بروید و ستون‌های موردنظر برای بررسی داده‌های تکراری را انتخاب کنید.

30. دسته پرکن (Fill Handle) در اکسل چگونه کار می‌کند؟
    دسته پرکن به شما اجازه می‌دهد با کشیدن مربع کوچک در گوشه پایین سمت راست سلول، داده‌ها یا فرمول‌ها را به‌سرعت کپی کنید.

پرسش‌های متداول درباره انواع فایل‌های اکسل

31. فایل .xlsx چیست؟
    .xlsx فرمت پیش‌فرض فایل اکسل است که از اکسل 2007 معرفی شده و مبتنی بر XML است.

32. فایل .xlsb در اکسل چیست؟
    .xlsb یک فرمت باینری اکسل است که برای مجموعه داده‌های بزرگ سریع‌تر و کارآمدتر عمل می‌کند.

33. فایل .xlsm در اکسل چیست؟
    .xlsm یک فایل اکسل است که از ماکروها پشتیبانی می‌کند.

34. فایل .xls چیست؟
    .xls فرمت قدیمی‌تر فایل اکسل است که در نسخه‌های قبل از اکسل 2007 استفاده می‌شد.

35. فایل CSV در اکسل چیست؟
    فایل CSV (مقادیر جداشده با کاما) یک فرمت متنی ساده است که برای ذخیره داده‌های جدولی استفاده می‌شود و می‌توان آن را در اکسل باز کرد.

پرسش‌های متداول درباره میانبرها و بهره‌وری در اکسل

36. چگونه می‌توانم سریعاً جمع یک محدوده از سلول‌ها را در اکسل محاسبه کنم؟
    از تابع SUM (=SUM(A1:A10)) یا دکمه AutoSum (Alt + =) استفاده کنید.

37. چگونه در اکسل سلول‌ها را ادغام کنم؟
    سلول‌ها را انتخاب کرده و روی “Merge & Center” در نوار ابزار کلیک کنید.

38. میانبر درج یک ردیف جدید در اکسل چیست؟
    Ctrl + Shift + + را فشار دهید.

39. میانبر حذف یک ردیف در اکسل چیست؟
    Ctrl + - را فشار دهید.

40. چگونه در اکسل پنجره‌ها را قفل کنم؟
    به “View” > “Freeze Panes” بروید تا ردیف‌ها یا ستون‌ها را هنگام اسکرول قفل کنید.

41. چگونه در اکسل یک نمودار ایجاد کنم؟
    داده‌ها را انتخاب کرده، سپس به “Insert” > “Chart” بروید و نوع نمودار را انتخاب کنید.

42. چگونه یک شیت اکسل را محافظت کنم؟
    به “Review” > “Protect Sheet” بروید و برای محدود کردن ویرایش، رمز عبور تنظیم کنید.

43. چگونه تغییرات را در اکسل ردیابی کنم؟
    از ویژگی “Track Changes” در تب “Review” برای نظارت بر تغییرات استفاده کنید.

44. چگونه در اکسل از ابزار “Goal Seek” استفاده کنم؟
    به “Data” > “What-If Analysis” > “Goal Seek” بروید تا مقدار ورودی را برای رسیدن به یک نتیجه خاص تنظیم کنید.

45. چگونه ماکروها را در اکسل فعال کنم؟
    به “File” > “Options” > “Trust Center” > “Trust Center Settings” > “Enable all macros” بروید.